Thủ tục sang tên đối với chứng khoán trong trường hợp thừa kế là một quá trình pháp lý quan trọng, giúp đảm bảo quyền lợi của người thừa kế và tuân thủ quy định của pháp luật. Việc thực hiện đúng thủ tục sẽ giúp tránh các tranh chấp và đảm bảo tính hợp pháp của giao dịch chứng khoán được thừa kế. Dưới đây Công ty Luật TNHH Long Phước sẽ hướng dẫn chi tiết cho các bạn về thủ tục sang tên đối với chứng khoán trong trường hợp thừa kế, các bạn cùng tham khảo nhé.

1. Chứng khoán có phải là một loại tài sản không?

Theo Điều 105 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau:

• Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.
• Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.

Ngoài ra, tại khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 quy định chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:

• Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;
• Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;
• Chứng khoán phái sinh;
• Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.

Như vậy, chứng khoán là một loại tài sản. Do đó, khi người sở hữu chứng khoán đã khuất thì những người thừa kế có thể thừa kế chứng khoán.

2. Mục đích của việc thực hiện thủ tục sang tên đối với chứng khoán (cổ phiếu) trong trường hợp thừa kế

Thủ tục sang tên chứng khoán cụ thể là cổ phiếu khi thừa kế là quá trình chuyển quyền sở hữu cổ phiếu từ người đã khuất sang người thừa kế theo quy định của pháp luật. 

Thực hiện thủ tục sang tên cổ phiếu khi thừa kế là điều cần thiết bởi lẽ: Thứ nhất, để người thừa kế có thể quản lý và sử dụng tài sản thừa kế một cách hợp pháp. Thứ hai, để người thừa kế có thể thực hiện các giao dịch mua bán, chuyển nhượng cổ phiếu. Thứ ba, người thừa kế sẽ được hưởng các quyền lợi như cổ tức, quyền biểu quyết… từ cổ phiếu đã được sang tên. 

3. Trình tự, thủ tục sang tên đối với chứng khoán (cổ phiếu) trong trường hợp thừa kế

BƯỚC 1: CHUẨN BỊ HỒ SƠ

Căn cứ theo Điều 28 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định 08/QĐ-HĐTV ngày 10 tháng 08 năm 2023 quy định hồ sơ chuyển quyền sở hữu do thừa kế gồm:

1. Văn bản đề nghị chuyển quyền sở hữu chứng khoán của người nhận thừa kế hoặc đại diện những người nhận thừa kế (Mẫu 16B/ĐKCK) kèm theo bản sao giấy tờ thể hiện thông tin nhận diện của bên nhận thừa kế và bản sao hợp lệ Giấy chứng tử của bên để lại tài sản thừa kế. 
2. Bản sao các tài liệu chứng minh đã nộp thuế thu nhập cá nhân từ thừa kế (trường hợp bên nhận thừa kế là cá nhân) theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân (Tờ khai/Thông báo nộp thuế thu nhập cá nhân có xác nhận của cơ quan thuế và văn bản xác nhận đã nộp tiền vào ngân sách nhà nước).
3. Trường hợp thừa kế theo di chúc:

• Bản sao hợp lệ Di chúc hợp pháp theo quy định của pháp luật, Văn bản khai nhận hoặc từ chối nhận di sản của những người được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc;
• Bản sao hợp lệ văn bản phân chia tài sản thừa kế trong trường hợp di chúc không ghi rõ số lượng chứng khoán.

4. Trường hợp thừa kế theo pháp luật:

• Bản tường trình của người nhận thừa kế về các mối quan hệ nhân thân của người để lại thừa kế, trong đó liệt kê đầy đủ thông tin về hàng thừa kế của người để lại thừa kế (vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi…) và cam kết về tính chính xác của các thông tin kê khai trong bản tường trình, đồng thời chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật nếu có phát sinh tranh chấp;
• Bản sao hợp lệ văn bản thỏa thuận về việc phân chia di sản thừa kế (trường hợp có nhiều người trong diện được nhận thừa kế)/văn bản khai nhận di sản thừa kế (trường hợp chỉ có một người trong diện được nhận thừa kế) có xác nhận của cơ quan công chứng, cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
• Bản sao hợp lệ văn bản từ chối nhận di sản thừa kế (trường hợp người nằm trong diện thừa kế từ chối nhận di sản thừa kế)/văn bản ủy quyền đứng tên sở hữu quản lý di sản thừa kế (trường hợp những người nằm trong diện thừa kế ủy quyền cho người khác) có xác nhận của cơ quan công chứng, cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
• Yêu cầu chuyển khoản chứng khoán theo Mẫu 21/LK Quy chế hoạt động lưu ký chứng khoán do Hội đồng thành viên VSDC ban hành (03 bản đối với trường hợp khác TVLK, 02 bản đối với trường hợp cùng TVLK) và Văn bản của TVLK nơi bên để lại thừa kế mở tài khoản gửi VSDC xác nhận về số dư chứng khoán lưu ký và cam kết phong tỏa trong quá trình làm thủ tục chuyển quyền sở hữu.

BƯỚC 2: KHAI NHẬN DI SẢN THỪA KẾ

 – Người nhận thừa kế đến cơ quan công chứng để làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế.

 – Cơ quan công chứng sẽ kiểm tra hồ sơ và lập văn bản khai nhận di sản thừa kế.

BƯỚC 3: CHUYỂN NHƯỢNG QUYỀN SỠ HỮU CHỨNG KHOÁN

 – Người nhận thừa kế nộp hồ sơ chuyển nhượng quyền sở hữu chứng khoán cho công ty chứng khoán nơi người để lại thừa kế mở tài khoản.

 – Công ty chứng khoán sẽ kiểm tra hồ sơ và thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sở hữu chứng khoán cho người nhận thừa kế.

BƯỚC 4: THANH TOÁN NGHĨA VỤ TÀI CHÍNH  

Cá nhân nhận di sản thừa kế là chứng khoán phần với giá trị tài sản thừa kế vượt trên 10 triệu đồng theo từng lần phát sinh thu nhập nhận được tại Việt Nam, thì sẽ phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với thừa kế được áp dụng theo Biểu thuế toàn phần với thuế suất là 10%.

Hồ sơ khai thuế theo quy định tại Điều 7 Nghị định 126/2020/NĐ-CP về  bao gồm:

Hồ sơ khai thuế là tờ khai thuế (Mẫu 04/TKQT-TNCN).

Các chứng từ, tài liệu liên quan làm căn cứ để xác định nghĩa vụ thuế của người nộp thuế.

Người nộp thuế phải khai tờ khai thuế, bảng kê, phụ lục (nếu có)

Đồng thời, theo quy định tại điểm g khoản 4 Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP về các loại thuế khai theo tháng, khai theo quý, khai theo năm, khai theo từng lần phát sinh nghĩa vụ thuế và khai quyết toán thuế.

Như vậy, cá nhân nộp thuế TNCN từ nhận thừa kế chứng khoán sẽ khai theo từng lần phát sinh nghĩa vụ thuế và khai quyết toán thuế. Cơ quan quản lý thuế căn cứ hồ sơ khai thuế của người nộp thuế, thông tin của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và các thông tin quản lý thuế để tính số tiền thuế phải nộp và thông báo số tiền thuế phải nộp cho người nộp thuế.

4. Thời gian thực hiện thủ tục sang tên đối với chứng khoán (cổ phiếu) trong trường hợp thừa kế

Thời gian thực hiện thủ tục này còn phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:

• Sự phức tạp của hồ sơ: nếu hồ sơ của bạn đầy đủ và chính xác, bạn chuẩn bị hồ sơ đúng theo quy định của pháp luật thì thời gian xử lý sẽ nhanh hơn, ngược lại thời gian sẽ bị kéo dài.
• Quy trình xử lý của công ty chứng khoán: mỗi công ty chứng khoán sẽ có quy trình và thời gian xử lý khác nhau nên nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào quy trình xử lý của công ty chứng khoán đó.
• Khai nhận di sản thừa kế: thời gian sẽ phụ thuộc vào công chứng, thường sẽ mất vài ngày tùy vào quy trình xử lý hồ sơ của công chứng viên.
• Ngoài ra, thời gian thực hiện thủ tục này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Do đó, khó có thể đưa ra một con số chính xác về thời gian thực hiện thủ tục sang tên chứng khoán trong trường hợp thừa kế. Tuy nhiên, thời gian có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng để hoàn tất thủ tục này.

Trên đây là toàn bộ các quy định của pháp luật liên quan đến thủ tục sang tên đối với chứng khoán (cổ phiếu) trong trường hợp thừa kế. Nếu có gì còn thắc mắc, vui lòng liên hệ TỔNG ĐÀI 0889.358.949 hoặc 0948.136.249 gặp Luật sư tư vấn luật trực tuyến của Công ty Luật TNHH Long Phước.